Earth nature field

Poradnik Ekipera - cz.I UWAGI OGÓLNE [SPIS TREŚCI]

Techniki linowe używane podczas eksploracji. Trudno się bez nich obejść. UWAGA! Informacji zawartych w tym dziale nie traktować jako kurs.
Awatar użytkownika
Rossomak
Posty: 204
Rejestracja: 07 lut 2018, 15:16

Poradnik Ekipera - cz.I UWAGI OGÓLNE [SPIS TREŚCI]

Post autor: Rossomak »

Reaktywacja tematu z 10 Sty 2009

Spis tematów:

PORADNIK EKIPERA cz.I UWAGI OGÓLNE
(tutaj)

PORADNIK EKIPERA cz.II Przykłady stanowisk:
http://www.sztolnie-forum.pl/viewtopic.php?f=66&t=1729

PORADNIK EKIPERA cz.III Spitowanie:
http://www.sztolnie-forum.pl/viewtopic.php?f=66&t=1730

PORADNIK EKIPERA cz.IV Absorbery energii na stanowiskach:
http://www.sztolnie-forum.pl/viewtopic.php?f=66&t=1744


Poniższym topikiem zaczynam chyba najtrudniejszy, i wymagający największej wiedzy oraz odpowiedzialności, fragment szeroko rozumianych "technik linowych": zakładanie stanowisk. "Ekiperstwo" jest z reguły pomijane na kursach, albo traktowane po macoszemu -w efekcie bardzo mało osób potrafi prawidłowo założyć stanowisko, najłatwiej też dojrzeć różne "kwiatki" w tej dziedzinie eksploracji. Nie oszukujmy się:
Ekiper zakładający stanowisko bierze na swoje barki szczególną odpowiedzialność za życie i bezpieczeństwo członków eksploracji. On też bezpośrednio odpowiada za swoje błędy.

Postanowiłem iż Poradnik Ekipera (PE) podzielę na 3 części:

PE cz.I uwagi ogólne
PE cz.II przykłady stanowisk wraz z opisami
PE cz.III -spitowanie

PORADNIK EKIPERA cz.I uwagi ogólne:

I.Wybór miejsca na stanowisko zjazdowe
Miejsce wybrane na stanowisko zjazdowe powinno spełniać szereg kryteriów:
1.umożliwiać jakiekolwiek pewne mocowanie stanowiska
2. umożliwiać możliwie bezpieczny zjazd
3. zapewniać bezpieczne (asekurowane) podpinanie się do zjazdu
4. umożliwić możliwe poprawne poprowadzenie liny
5. Osoby koło stanowiska nie powinny mieć możliwości zrzucenia nam czegoś na głowę. Jeżeli tak jest -czyścimy z luźnych, belek cegieł, kamieni okolicę w promieniu 2m od lin zjazdowych.

II. Wybór punktu kotwiczenia stanowiska
Do tej czynności przechodzimy po wybraniu miejsca w którym będziemy zjeżdżać. Miejsce powinno spełniać następujące kryteria:
1. istnieją co najmniej dwa niezrywalne punkty kotwiczenia na każdą żyłę liny mogą to być: szyny stalowe, filary, przęsła, belki stalowe, batinoxy, solidne drzewa etc.
2. w przypadku spitów, oraz mniej pewnych punktów mocowania wymagane są co najmniej 3 punkty kotwiczenia na jedną żyłę liny (spity, niewiadome plakietki, barierki, klinowane w otworze pręty, haki, występy muru etc)
3. punkty kotwiczenia muszą umożliwić zachowanie odpowiednich kątków na stanowisku (o tym dalej) -wiąże się to z odpowiednim przebiegiem liny.
4. pamiętać o siłach działających na linę w razie zerwania jednego-dwóch punktów kotwiczenia!!! należy tak dobrać miejsce i sposób instalacji aby zerwanie jednego punktu mocowania nie wyrwało kolejnych. O tym szerzej zaraz.

III. Instalowanie stanowiska

1. wybieramy czym instalujemy stanowisko: taśmy, pętle, repy z liny. Osobiście najczęściej korzystam z repów z liny 10mm.
2. Izolujemy linę czymkolwiek od punktu mocowania jeżeli istniej ryzyko obtarcia/przetarcia liny o np. blachę, występ muru.
3. używamy karabinków "D" kształtnych, zamkami w dół! Pilnujemy żeby zamek karabinka nie obijał się o nic, żeby nie było dźwigni na zamku karabinka, żeby zamek był zakręcony. Dobrze jest zdublować i zwaletować karabinki -wtedy nie grozi nam dźwignia.
4. Z węzłów stosujemy: Ósemkę, Osiem i pół(9), Ósemkę rzymską, Uszy Królika -te 4 węzły w zupełności wam wystarczą.
5. Długość lin/taśm od punktów kotwiczenia do punktu mocowania liny wybieramy tak żeby:
a)kąty pomiędzy linami biegnącymi od punktu mocowania liny do punktów kotwiczenia wynosiły PONIŻEJ 50 stopni.
b) liny nie obcierały o nic -jak obcierają -coś podłożyć pod nie.
c) pamiętać o siłach działających na linę w razie zerwania jednego-dwóch punktów kotwiczenia!!! należy tak dobrać miejsce, sposób instalacji, długości lin aby zerwanie jednego punktu mocowania nie wyrwało kolejnych.
6. Najlepiej tak dobrać rozmieszczenie punktów kotwiczenia i duługości lin łączących je, żeby wszystkie punkty kotwiczenia były jednakowo obciążone W razie problemów z jednakowym obciążeniem wszystkich punktów- dzielimy punkty kotwiczenia na główne (obciążone) i rezerwowe (przejmują obciążenie po zerwaniu głównych). Dobrze jest stosować absorbery energii na stanowiskach rezerwowych żeby uniknąć tego co opisałem punkt wyżej.
7. Wszystkie węzły wiążemy bardzo schludnie i zostawiamy minimum 10-11 średnic liny jako końcówkę wychodząca z węzła.
8. Stanowisko powinno być czytelne i wyraźne. Od razu powinniśmy na "pierwszy rzut oka"widzieć co i jak. W przypadku skomplikowanych stanowisk bywa z tym problem -niemniej należy instalować stanowiska możliwie czytelnie

IV podpinanie liny do stanowiska
1. Na końcu liny ZAWSZE wiążemy ósemkę
2. Line mocujemy następującymi węzłami: Ósemkę, Osiem i pół(9), Ósemkę rzymską, Uszy Królika.
3. Łączymy stanowisko z linami trakcyjnymi przynajmniej dwoma zwaletowanymi karabinkami. Najlepiej D kształtnymi. Oczywiście karabinki zamkami w dół! Pilnujemy żeby zamek karabinka nie obijał się o nic, żeby nie było dźwigni na zamku karabinka, żeby zamek był zakręcony.
4. IZOLUJEMY LINĘ NA PROGU!!!
Lina w na progu ZAWSZE trze -należy ją tam zaizolować -próg jest miejscem najbardziej newralgicznym i to właśnie tu lina przetrze się jako pierwsza. Podkładamy tam kurtkę, protekta, szpejwór, plecak, cokolwiek co izoluje nam linę od progu. Często próg jest podwójny -wtedy za pomocą repów izolujemy też dolny próg/progi.
5. Jeżeli progów o które trze lina jest więcej niż 2-3 w odległości ~6m od stanowiska nie damy rady zabezpieczyć tego od góry osłonami na repach. Wtedy musimy:
a) instalować minimum dwie żyły (trakcyjna i awaryjna)
b) odcinkujemy linę co próg (spity/haki)

PRZYPOMINAM: Niezaizolowanie liny na progu jest przyczyną wielu groźnych chorób ze zgonami i złamaniami kręgosłupa na czele!Jest też jednym z najgorszych błędów i świadczy albo o totalnym barku wiedzy, albo o rutyniarstwie. Podczas wychodzenia na linie już po 10-20m niezaizolowana lina może się przetrzeć i puścić. I wtedy jeśli nie mamy dwóch żył -giniemy.

V. Sprawdzanie stanowiska
Odpowiadamy sobie na pytania:
1. Czy punkty kotwiczenia są niemożliwe do zerwania?
2. Czy punkty kotwiczenia są zdublowane (potrojone)?
3. Czy karabinki są zamkami w dół, zakręcone, i w newralgicznych punktach zwaletowane?
4. Czy obciążenie na każdy punkt kotwiczenia jest takie samo? Jak nie to czy kotwiczenie rezerwowe wytrzyma zerwanie głównego? A może absorber energii?
5. Czy węzły są poprawnie zawiązane?
6. Czy progi i miejsca gdzie lina obciera są zabezpieczone?
7. Czy stanowisko jest czytelne? Jeżeli nie to to dlaczego tak jest? Czy wszystko jest na pewno poprawnie?
8. Czy na końcu liny zjazdowej zawiązaliśmy ósemkę?
9. Czy osoby koło stanowiska mogą nam coś zrzucić na łeb? Belki? Cegły? kamienie?

Teraz suplement do tego co napisałem, czyli wersja z obrazkami + objaśnienia rzecz jasna

1. Węzły. (osobny wątek pojawi się wkrótce). Poniżej węzły przydatne przy instalacji stanowisk. Są to:
-ósemka
-ósemka rzymska
-osiem i pół
-podwójna ósemka (uszy królika)
wezełki.gif
wezełki.gif (134.64 KiB) Przejrzano 10650 razy
2. Ogólne uwagi:
f_fOgolny2m07m_9cd3579.jpg
f_fOgolny2m07m_9cd3579.jpg (70.67 KiB) Przejrzano 10650 razy
1) Mocowanie każdej liny do przynajmniej dwóch pewnych punktów. Tutaj widać dwa punkty i dwie liny zakończone "uszami królika" -wpięte na krzyż. Jest to najprostszy przykład stanowiska dla dwóch lin Wink
2. Trzy przykłady równomiernego obciążenia stanowiska. Ostatni przykład to stanowisko samonastawne nie zblokowane -w przypadku przerwana jakiejkolwiek liny pójdzie całość w diabły dlatego nie polecam. Lepsze jest samonastawne blokowane:
skanuj0007.jpg
skanuj0007.jpg (16.03 KiB) Przejrzano 10650 razy
3. Uszy Królika -najlepszy węzeł na dwa równe punkty mocowania. Długościami uszu można manipulować.
4. BARDZO ważne: rozkład sił na punkt kotwienia zależy od kąta między linami -proszę to sobie dokładnie przyswoić. Za duży kąt miedzy punktami kotwiczenia a lina jest najczęstszym błędem w bardziej złożonych stanowiskach.
5. Kolejna ważna sprawa: wytrzymałość taśmy zależy od sposobu jej przełożenia. Zakonotować to sobie.
6. Nie wymaga komentarza.
7. Bardzo ważna sprawa -zwłaszcza na stanowiskach osadzonych na spitach -należy tak dobrać długość liny aby nie doszło do zerwania awaryjnego punktu kotwiczenia. W przypadku problemów z dobraniem długości liny (a najlepiej zawsze jeżeli jest) -stosować absorber energii takie jak:
Absorbica PETZL (138pln)
Nitro 3 PETZL (93zł)

3. Inne ważne kwestie:
f_OchornaLinym_5944538.jpg
f_OchornaLinym_5944538.jpg (11.54 KiB) Przejrzano 10650 razy
Ochrona liny -jak widać w przypadku dwóch żył można spokojnie na asekuracyjnej mocować osłony pod line trakcyjną. Kolejne osoby mają przepinki, ale bezpieczeństwo rośnie. Jedna uwaga: mocujecie portekty -róbcie to albo ósmeką albo motylem. Łatwiej potem rozwiązać.
Karabinki:
f_Ekspersyprzm_aaa5ff2.jpg
f_Ekspersyprzm_aaa5ff2.jpg (17.56 KiB) Przejrzano 10650 razy
- unikać dźwigni na zamku karabinka
- zamkami w dół
- zawsze zakręcać
- jak trzeba -waletować
Więcej w tym temacie będzie w osobnym wątku o karabinkach.

4. Pamiętać o współczynniku odpadnięcia! -praktycznie wszystkie 3 plansze odnoszą się do niego i jego wpływu na stanowisko po zerwaniu jednego punktu asekuracyjnego (stanowiskowego).
f_stanowiskafm_389ba55.jpg
f_stanowiskafm_389ba55.jpg (50.44 KiB) Przejrzano 10650 razy
f_stanowisko2m_6486a00.jpg
f_stanowisko2m_6486a00.jpg (53.36 KiB) Przejrzano 10650 razy
f_stanowisko3m_b787805.jpg
f_stanowisko3m_b787805.jpg (60.96 KiB) Przejrzano 10650 razy
Oraz kilka przykładów, może nie błędów (poza jednym) ale danych rozwiązań i ich alternatywnych lepszych wersji:
wygoda-3.jpg
wygoda-3.jpg (70.32 KiB) Przejrzano 10647 razy
Wyjaśnienia:

1a/1b - przepinka przy stropie -można, ale po co? Wygodniej to robić z możliwością podparcia się o skałę. Poza tym jest bezpieczniej w przypadku zerwania przepinki.
2a/2b - przepinka w wąskim kominku -można ale nie lepiej zrobić to wcześniej jeżeli da się zainstalować PA powyżej przewężenia?
3a/3b - lina obciera i mamy przepinkę na krawędzi. Łatwiej w pewnym oddaleniu.
4a/4b - da się, ale po co to robić w ekspozycji, no i punkt jest zamocowany na krańcu skały -to zawsze jest ryzykowne -lepiej i wygodniej robić to PRZED ekspozycją.
5a/5b - znów -można i dla wprawnej osoby da się -ale lepiej w miejscu gdzie można się podeprzeć i ustabilizować.
6a/6b - zjazd koło ściany -zwłaszcza w szybie, zawsze jest ryzykowny. Jak się da lepiej robić to po środku szybu -wtedy niczego nie strącimy, ani lina nam nic na łeb nie zrzuci.
7a/7b - pierwszy przykład jest błędem -jak się da unikać WO > 0.3. drugi przykład jest lepszy -im mniej przepinek tym lepiej!


5. Z czego można budować stanowisko?

Generalnie masz następujące opcje:
1. Pętle z taśmy (szyte i wiązane)
2. Repy z lin 10-11mm
3. Zaczepy linkowe (patent z przemysłówki)

1. Taśmy i pętle
Faktycznie mają zerowe możliwości absorbcji energii - dlatego nie robimy z nich lonży, i uważamy z nimi na stanach:
1) taśmy przełożone (żadne "krawaty" "główki skowronka" etc)
2) nie stosujemy pętli wiązanych z taśmy rurowych(są z nimi problemy...) -tutaj szyte pętle są o niebo lepsze (wytrzymalsze)
3) Pilnujemy żeby taśma nie była skręcona, żeby jej szycie nie było na kancie (karabinek, teownik, próg)
4) dobieramy długość taśmy tak żeby kąt taśm spiętych karabinkiem był mniejszy niż 60 stopni.
5) Kiepskim pomysłem jest łączenie taśm ze sobą - tzn, powinno się tego unikać Smile

Jak wszytko w linach- są plusy i minusy. Taśmy są lekkie, małe, wytrzymałe. Minus - są ryzykowne przy złym użytkowaniu - łatwo się przecierają, zero absorbcji, inne niż szyte pętle są...średnio wytrzymałe, etc...

Co do taśm wiązanych "rurówek" -stanowisko z taśmy rurowej tendowna, z 15kn masz na węźle mniej o około 50% - zatem z 1500kg robi się około 750-800kg. Czyli 7-8kN. To jest mało. Pomijam fakt możliwych błędów przy wiązaniu węzła, oraz to, że miło by było mieć 10cm końcówki taśmy wystające z węzła - inaczej może nam go obciążenie rozwiązać. Ponoć.
Tak czy siak - jak zdecydowanie wole taśmy (pętle) szyte - i to minimum 80cm a najlepiej 120-160cm długości. Każdą długą taśmę można banalnie prosto skrócić, a dłuższe są bardziej uniwersalne. No i szyte mają te 22kN, a nie...7kN.


2. Repy z lin 10-11mm.
Najczęściej zakładam z repów TENDON 11mm, jak dla mnie optymalna długość to około 8m na 1 rep. Owszem -są ciężkie i zajmują mnóstwo miejsca (w porównaniu do taśm), ale mają kilka gigantycznych zalet:
- są mega uniwersalne -sam dobierasz długość i węzły
- są odporne (nie mniej niż pętle szyte 22kN) - zwłaszcza z węzłami "osiem i pół" vel "dziewiątka"
- są odporniejsze na przecieranie ( za małymi wyjątkami -patrz artykuł Kobiego o materiałach)
- jeżeli jest opcja lotu...to jednak stan z repa 11mm z dziewiątkami ma nieporównanie lepsze możliwości absorbcjii energii.


3. Zaczepy linkowe.
Sam nie używam, bo mam swoje repy. Są ciężkie. Niczego nie absorbują. Zaleta: praktycznie się nie przecierają. Tzn. jak będziesz jednego używał kilka lat to może. A tak jak masz stalowe kanty, konstrukcje stalowe, teowniki, i inne takie - zaczep linkowy (o b.dużej wytrzymałości) jest optimum. Są wykorzystywane głównie w pracach wysokościowych. I sprawdzają się tam.

To tyle jeżeli chodzi o najważniejsze zasady instalowania stanowisk. Po przeczytaniu tego co zamieściłem powyżej może się komuś wydać, że instalowanie stanowiska to nic trudnego: ot kilka zasad i obrazków. Nic bardziej mylnego. Po pierwsze każde stanowisko jest inne i zależy od warunków w miejscu zjazdu. Po drugie podczas instalacji należy wykazywać się duża wyobraźnią i zdolnością przewidywania możliwych zagrożeń. Po czwarte to co podałem powyżej to tylko najważniejsze zasady w pigułce i nie zastąpią one praktycznych ćwiczeń oraz lat praktyki. Tutaj naprawdę polecam fachowe kursy i instruktarze -niemniej świadom barku materiałów w necie zamieściłem to co powyżej. Proszę pamiętać że: zakładanie stanowisk wymaga szczególnej odpowiedzialności i umiejętności przewidywania zagrożeń! Nie jest to robota "dla każdego" i wymaga odpowiednich predyspozycji psychofizycznych -zwłaszcza podczas ciężkich kopalnianych eksploracji.
Rossomak z sztolniefora.pl -ten sam ale inny!
Awatar użytkownika
Rossomak
Posty: 204
Rejestracja: 07 lut 2018, 15:16

Poradnik Ekipera - cz.I UWAGI OGÓLNE [SPIS TREŚCI]

Post autor: Rossomak »

Pouczający filmik jak szybko można przetrzeć naprężoną linę o ostrą krawędź np. płyty chodnikowej lub betonu

https://www.facebook.com/Trabajo.Altura ... 63269/?t=0

4x po 40cm = 160cm wystarczyło żeby przerwać linę.
Pod rozwagę zakładającym stanowiska.
Rossomak z sztolniefora.pl -ten sam ale inny!
ODPOWIEDZ

Wróć do „Techniki linowe”