Earth nature field

SZPEJENIE się - czyli jak sie w "to" ubrać?

Techniki linowe używane podczas eksploracji. Trudno się bez nich obejść. UWAGA! Informacji zawartych w tym dziale nie traktować jako kurs.
Awatar użytkownika
Rossomak
Posty: 204
Rejestracja: 07 lut 2018, 15:16

SZPEJENIE się - czyli jak sie w "to" ubrać?

Post autor: Rossomak »

Reaktywacja tematu z 08 Lut 2010

SZPEJENIE się - czyli dobór odpowiedniego do warunków szpeju, oraz jego właściwe podpięcie do uprzęży.

O tym właśnie będzie ten temat. Każdy kto bawi się linami, lub w eksplorację ma jakiś tam swój szpej, i w jakiś sposób podpina go do uprzęży - w wątku tym będzie garść propozycji, i porad jak to robić. Oczywiście temat ten nie jest "prawdą objawioną" - ile ekip, tyle patentów. Inaczej będzie szpeić się Speleolog, inaczej Technik Linowy, jeszcze inaczej wspinacz. Eksplorator będzie raczej miksem dwóch pierwszych.

W temacie tym postaram się zrobić listę sprzętu który powinno się mieć przy sobie, oraz pokazać kilka sposobów szepjenia się.
Opiszę zatem niezbędny szpej, oraz sposób szpejenia się na 3 wariantach:
- wariant optymalny (speleologiczno -eksploracyjny)
- wariant minimalny ( jak wyżej)
- wariant na uprząż wspinaczkową (Techniki Linowe, eksploracja)

W tym miejscu od razu przypominam, że sposoby mocowania Crolla zostały wyczerpująco opisane tutaj:
http://www.sztolnie-forum.pl/viewtopic.php?f=76&t=1733
Przypominam również, że temat co i gdzie kupować znajduje się tutaj:
http://www.sztolnie-forum.pl/viewtopic.php?f=76&t=1732
I tam odpowiadamy na pytania co i za ile kupować ;)


Dobrze, przejdźmy teraz do:

Szpejenie się, oraz lista niezbędnego sprzętu dla 1 os -wariant "optymalny":

1. Kask
2. Uprząż
3. manillon D
4. rolka, lub STOP
5. przyrząd asekuracyjny (Shunt/Locker)
6. Lonża (dwuramienna)
7. ~6 karabinków:
- rolka (stal)
- dodatkowy hamulec do rolki (stal -opcjonalny)
- 2x końce lonży (jakiekolwiek, najlepiej D kształtne)
- 3 zapasowe
8. Małpa + stopka do niej (podłączana manillonem mini lub karabinkiem) + prosty karabinek - bezpiecznik do niej
9. Croll + jakieś szelki do niego
10. Zestaw awaryjny:
- HMS
- jakikolwiek zaciskowy (tiblock, ale może być prusik zamiast tego)
- jakikolwiek bloczek ( może być FIXE)
- jakikolwiek awaryjny przyrząd zjazdowy (ósemka, pirannia, w najgorszym razie kubek.)
11. 1-2 taśmy (60 i 120cm) przewieszone przez pierś. Może zamiast tego być 1 taśma i jeden prus.
12. Kostkowy przyrząd zaciskowy (Pantin, Dressler)

O co w tym chodzi? Mianowice zestaw rozszerzony o pt.10, 11, 12 cechuje się o wiele większą elastycznością w możliwym użyciu - realnie mamy w takim układzie dubla KAŻDEGO możliwego do zniszczenia sprzętu (Małpa, Stopka, Croll, Rolka, Lonża, etc) . W ten sposób w razie sytuacji awaryjnej jesteśmy w stanie natychmiast pomóc każdemu. Pomijam fakt większego własnego bezpieczeństwa.

Z grubsza szpejenie się w tym wariancie wygląda tak:
f_198b5p1yabqm_38536a2.jpg
f_198b5p1yabqm_38536a2.jpg (149.18 KiB) Przejrzano 12990 razy
1- Uprząż speleologiczna spięta manillonem D kształtnym.
2- Lonża dwuramienna, tutaj starego, patentu, lepsza jest ta opisana przez Kobiego:
LONŻA.jpg
LONŻA.jpg (21.64 KiB) Przejrzano 12990 razy
Lonża powinna być wpięta na lewo od Crolla, jeżeli mamy BASIC to na prawo od niego.
2a - koniec lonży z karabinkiem D kształtnym i podpiętą do niego MAŁPĄ - tutaj ważna
uwaga: stopka do małpy powinna być wykonana z możliwie wytrzymałego repa/ taśmy - nie mniej niż 8mm, lub atestowanej taśmy (dyema jest tutaj dobra -cieńka i mocna) - chodzi o łatwe i szybkie wykorzystanie stopki od małpy przy autoratownictwie jako tzw "transfer sling"(kontrbalans). Jeżeli dodatkowo węzeł robiący nam pętle na stopę przechodzi przez niewypięty bloczek FIXE to cała pula dla nas 8-) Ale o tym innym razem. Ale znów: uwaga: mocowanie stopki powinno być możliwie wytrzymałym karabinkiem, lub manillonem mini. Tak znów tutaj chodzi o improwizowany "transfer sling" - jak ktoś podpina stopkę gównianym "not for climbing" to może mieć kiedyś zonka. Kolejną sprawą ad małpa jest fakt, że dobrze mieć do niej karabinek - bezpiecznik, zabezpieczający line w małpie przed wyrwaniem jej. To niestety się zdarza - zwłaszcza przy robieniu skosów. Dlatego zawsze używajcie najprostszego karabinka -bezpiecznika:
zabezpmapy.jpg
zabezpmapy.jpg (4.72 KiB) Przejrzano 12990 razy
2b - Drugi koniec lonży z przyrządem asekuracyjnym - dla użytkowników SIMPLE musi to być Shunt, dla użytkowników STOPa może to być shunt/locker, lub po prostu wolny koniec lonży(sam karabol) do asekuracji przy przepinkach. Wynika to z różnic w podejściu do zagadnienia zjazdów (SRT/ DRT) oraz dublowania zjazdowego.
3 - STOP (lub simple) podpięty stalowym zakręcanym owalem. Znów - kwestia techniki, ale w WGE przyjmujemy, że podczas pokonywania pionów rolka zawsze powinna być wpięta w centralny łącznik. Czasami podczas wychodzenia trzeba szybko przepiąć się do zjazdu - jeżeli nie mamy gotowej rolki, możemy zrobić dwa fatalne błędy:
a) zgubić ją
b) nie zakręcić karabinka od niej
Oczywiście przy robieniu poziomów możemy sobie rolkę przepiać na zadek - żeby nam się nie majtała.
4; 4a; 4b - Croll i jego mocowanie - pisałem o tym,jest odnośnik, zatem nie będę się nad tym rozwodzić.
5 - Dodatkowy, 3 przyrząd zaciskowy (kostkowy) - może być Pantin. Nie jest niezbędny, ale ułatwia wychodzenie - odciąża stawy, jest wygodniejszy niż podwójna stopka, a co ważne - umożliwia całkowite olanie takiego szczegółu jak pęknięta stopka w małpie :lol:
6 - Zestaw awaryjny: HMS, Tiblock, Pirania, Oscilante (lepszy jest FIXE) Oczywiście to może być prusik 8mm, ósemka, jakikolwiek bloczek)
7 - BRAK NA FOTOGRAFII - dwie taśmy 60 i 120cm przełożone skośnie przez pierś. Bywają niezastąpione. (Awarie, nagłe odciągi, etc)

Szpejenie się oraz lista niezbędnego sprzętu dla 1 os -wariant minimalny:

1. Kask
2. Uprząż
3. manillon D
4. rolka, lub STOP
5. przyrząd asekuracyjny (Shunt/Locker)
6. Lonża (dwuramienna)
7. 3-4 karabinków:
- rolka (stal)
- dodatkowy hamulec do rolki (stal -opcjonalny)
- 2x końce lonży (jakiekolwiek, najlepiej D kształtne)
8. Małpa + stopka do niej (podłączana manillonem mini lub karabinkiem)
9. Croll + jakieś szelki do niego

Powyższe stanowi wariant minimalny - typowy w np. speleologi (z Shuntem i Simple, nie Lockerem i STOPem). Bardzo wiele osób jeździe na tzw. wariancie minimum. W przypadku speleo ma to mocne uzasadnienia - dużo przecisków, minimalna objętość i waga szpeju, smutna konieczność najpierw wdrapania się w góry aby dojść do jaskini, a tym samym konieczność minimalizowania wagi i objętości. Podejście takie ma jedną dużą wadę: brak jakichkolwiek przyrządów awaryjnych - choćby prusika czy jednej taśmy. W efekcie zgubienie np. małpy przy przepince, albo jakakolwiek sytuacja awaryjna (potrzeba pomocy komuś, autoratownictwo etc) robi się dużym problemem - oczywiście w razie "W" można wychodzić na shuncie, lub robić prusy/stopkę do małpy z szelek od Crolla, ale już pomoc drugiemu jest bardzo ciężka.

W tym miejscu przypominam, że każda osoba z ekipy powinna mieć "swój szpej". Jestem przeciwnikiem podawania/ pożyczania sobie szpeju z kilku powodów:
1) łatwo można zgubić/ zaklinować podczas transportu podawany szpej
2) osoba która oddaje np. swoją małpę i Crolla staje się nagle mało użytecznym statystą - chyba, że zacznie bawić się w techniki awaryjnego wychodzenia.
3) Osoba pożyczająca szpej musi się wpierw rozszpejić a potem się znów oszpejić - zatem ma dodatkowe 2 możliwości żeby np. nie zakręcić manillona, albo karabola od rolki. I tutaj doświadczenie nie ma nic do rzeczy - po 24h ciężkiej akcji nawet stare wygi robią proste, i potencjalnie bardzo niebezpieczne błędy. Sam takie robiłem, i widziałem innych jak robią. Jedyna rada to ZAWSZE sprawdzać się nawzajem po szpejeniu, a czasami nawet po podpięciu do wyjścia/zjazdu. My tak robimy, i jakoś nikomu ego nie leci.
4) lonża, stopka od małpy, a często i szelki od crolla są dobierane i regulowane indywidualnie - zależnie od wzrostu, masy ciała, tuszy, etc. Dlatego puszczenie komuś o 1,6m wzrostu lonży i małpy ze stopką od kolegi z 1,9m wzrostu rodzi różne, czasami mało zabawne problemy.

Z grubsza szpejenie się w takim wariancie wygląda tak:
f_14ib6rvhhv7m_e47e41e.jpg
f_14ib6rvhhv7m_e47e41e.jpg (94.3 KiB) Przejrzano 12990 razy
UWAGA - powyżej nie uwzględniono:
-shunta (bo na rysunku Petzla mamy STOPa, pozatym za zachodzie nikt z shuntem nie jeździ...)
- dodatkowego karabinka do hamowania rolki


Teraz przejdźmy do wariantu:

Szpejenie się pod uprząż wspinaczkową (Techniki Linowe, eksploracja)

Sprawa jest raczej prosta - wszystko rozbija się o brak uprzęży. Najwygodniejsze do technik linowych i do eksploracji są uprzęże speleologiczne. Natomiast nie zawsze jest tak różowo - i często - gęsto, zwłaszcza na początku naszych przygód z technikami linowymi musimy improwizować z dostosowywaniem uprzęży takiej jaką mamy pod standardowy zestaw: rolka + croll + małpa + lonża. W 90% będzie to uprząż wspinaczkowa - są one relatywnie tanie, i z racji mody na wspinaczkę, dość popularne. Niestety nie są to uprzęże przeznaczone do pracy z crollem cz dobrą lonżom. Z powodów finansowych większość osób zamiast wydawać 160-280zł na nową jakisniówkę woli kupić w tej cenie inny szpej, i dalej używać uprzęży wspinaczkowych. Oczywiście nie jest to optymalne rozwiązanie, ale jest w pełni zrozumiałe - sam tak zaczynałem. Do konwersji uprzęży wspinaczkowej na "eksploracyjną" potrzebujemy:

- Manillona "D" (23-40zł)
- 3m liny dynamicznej na lonże (i lonży) (21-30zł)
- 1 manillona rapide owalnego (lub dwóch-o tym na dole )
- karabinka owalnego, stalowego, zakręcanego (do rolki) (25-32zł)
- reszty szpeju do speleo/eksplo (rolka, croll, małpa ze stopką, 2 karabinki do lonży etc)

Najważniejsze są 3 pierwsze pozycje ;)

I teraz robimy tak:
1. Manilona wpinamy tak żeby przechodzi przez dwa uchwyty w uprzęży, i był gwintem do dołu:
2. Na koniec sposób mocowania STOPa i innych rolek tak żeby miały właściwą pozycję - najlepiej przeciągnąć karabol przez owe kolucho i górny "uchwyt" w sposób jak na focie niżej.
3. Żeby Croll miał własciwą pozycje należy mocować go za pomocą małego manillona rapide - tak jak na fotografii, i wtedy robi się nam normalna uprząż w której możemy eksplorować - tzn z funkcjonalną lonża i mocowaniem Crolla. Szelki od Crolla w najprostszej wersji robimy z pętli z tamy - 120/140 cm - zależnie od obwodu klatki piersiowej - którą przekładamy przez Crolla i przez ramiona.
Patent wygląda tak:
f_1d4u3eqrr3pm_c3bfbb4.jpg
f_1d4u3eqrr3pm_c3bfbb4.jpg (67.47 KiB) Przejrzano 12990 razy
2 - lonża z liny dynamicznej
2a - koniec lonży z D kształtnym karabinkiem, małpą, prostym karabinkiem - bezpiecznikiem do małpy, i stopką z dyemy (podpięta mini manillonem)
2b - koniec lonży - albo s shuntem (simple) albo z lockerem (STOP) lub po prostu jako wolny koniec z zakręcanym D kształtnym karabinkiem.
3 - STOP (lub jakaś rolka)
4; 4a; 4b - mocowanie Crolla -opis co i jak w wątku o patentach na mocowanie Crolla
5 - wolna pętla z taśmy 60cm przełożona skośnie przez pierś.



Na koniec generalnych 11 porad dotyczących szpejenia się:

1. Zawsze noś zapinany kask zgodny z EN 12492 i UIAA
2. ZAWSZE 2x sprawdź czy zakręciłeś manillona D (centralny łącznik)
3. Lonże wpinaj zawsze na lewo od Crolla (patrząc w z FPP) -jeżeli masz Basick to na prawo od niego - w ten sposób lonża nie będzie wcinać się w Crolla przy przepinkach, oraz minimalizujesz ryzyko otwarcia zamka.
4. Dbaj o lonże - wykonuj ją wyłącznie z NOWYCH lin dynamicznych, z połówkami zderzaka na końcach, oraz "D" kształtnymi karabinkami.
5. Zawsze stosuj prosty karabinek-bezpiecznik w małpie- nigdy nie wiesz kiedy pojawią się jakieś skosy. To może być banalna przepinka.
6. Stopka do Małpy; materiał z którego jest wykonana; oraz jej podpięcie do Małpy powinny być z maksymalnie wytrzymałych materiałów. Stosowanie karabinków "NOT FOR CLIMBING" jest ryzykowne. Dobrze jest jeżeli węzeł tworzący pętle na stopę w "stopce" przechodzi przez niewypięty z karabinka bloczek (FIXE). Dobrze wyreguluj stopkę.
7. Nie lekceważ kwestii regulacji mocowania Crolla. Dobrze jeżeli jest szybko wypinany. Mocowanie od Crolla powinno być z atestowanych taśm karabinków/ manillonów - w ten sposób zyskujesz źródło awaryjnych przyrządów.
8. Podczas wykonywania technik pionowych rolka powinna być ZAWSZE wpięta do uprzęży.
9. Staraj się zawsze mieć przy sobie 1-2 pętle z taśmy (60 i 120cm) oraz prosty zestaw awaryjny (bloczek, ósemka, prusik/zacisk).
10. ZAWSZE po założeniu szpeju sprawdzajcie się nawzajem z kolegami. Chodzi o sprawdzenie czy wszystko jest poprawnie założone. Tak samo po wielu godzinach akcji przy podpięciu się do wyjścia/zjazdu. Za dużo osób ginie przez głupie, proste błędy!
11. ZAWSZE po każdej akcji sprawdzaj swój szpej pod kątem uszkodzeń i zużycia. Natychmiast wymieniaj uszkodzony szpej! Lonża za 12zł nie jest warta twojego życia!
Rossomak z sztolniefora.pl -ten sam ale inny!

Wróć do „Techniki linowe”